| శ్రీవిష్ణు సహస్రనామము (19 - 37) Posted: 08 Jul 2011 12:14 PM PDT 19. మహా బుద్ధి ర్మహా వీర్యో మహాశక్తి ర్మహద్యుతిః స్థిరః = అనాది, నిత్యుడు అగుటవలన స్థిరుడుఅనిర్దేశ్య వపుః శ్రీమాన్ అమేయాత్మా మహాధ్రి దృక్ మహాబుద్ధిః = గొప్ప బుద్ధి కలవాడు మహావీర్యో = గొప్ప పరాక్రమము కలవాడు మహాశక్తిః = గొప్ప శక్తి కలవాడు మహాద్యుతిః = గొప్ప తేజము కలవాడు అనిర్దేశ్యవపుః = వర్ణింపలేని ( నిర్దేశించలేని) శరీరము కలవాడు శ్రీమాన్ = లక్ష్మీ సహితుడు అమేయాత్మా = అవ్యక్తుడు మహాద్రిధృక్ = గొప్పదియగు మందర / గోవర్ధన పర్వతమును ధరించినవాడు 20. మహేష్వాసో మహీభర్తా శ్రీనివసః సతాం గతిః అనిరుద్ధ స్సురానందో గోవిందో గొవిదాం పతిః మహేష్వాసః = గొప్పదైన అమ్ములపొది కలవాడు మహీభర్తా = భూదేవి భర్త అయినవాడు శ్రీనివాసః = లక్ష్మి నివసించును కనుకనే శ్రీనివాసము సతాంగతిః = ఆత్మఙ్ఞానము కలవారికి శరణ్యుడు అనిరుద్ధః = ఎవరిచేత ఆపుటకు వీలులేనివాడు సురానందొ = సుర - ఙ్ఞానమును ఇచ్చువాడు, అనందో - ఆనందించువాడు గోవిందో = గో - భూమి, బానము, గోవు, విందః - పొందువాడు గోవిందాంపతిః = వేదములు తెలిసినవారికి, జలచరములకు పతి అగువాడు 21. మరీచి ర్దమనో హంసః సుపర్ణో భుజగోత్తమః హిరణ్య నాభః సుతపాః పద్మనాభః ప్రజాపతిః మరీచిః = ఇతని చేత తమొగుణము, చీకటి చంపబడుచున్నది దమనః = దమనుడు అను రాక్షసుడిని సం హరించినవాడు హంసః = దోషహీనుడు, సారవంతుడు కనుక హంసుడు సుపర్ణః = ఆనందస్వరూపుడు భుజగోత్తమాః = పాములలో శ్రేష్ఠమైన దానిని శయ్యగా గలవాడు / శేషశయనుడు హిరణ్యనాభః = హిరణ్యుడు అను పేరు గల రాక్షసుడిని నాశనమొనరించినవాడు సుతపాః = మంచి ఙ్ఞానము కలవాడు పద్మనాభః = చతుర్ముఖుడిని బొడ్డు యందు కలవాడు ప్రజాపతిః = ప్రజలకు అధిపతి 22. అమృత్యు స్సర్వదృక్ సింహః సంధతా సంధిమాన్ స్థిరః అజో దుర్మర్షణ శ్శాస్తా విశృతాత్మా సురారిః అమృత్యుః = మృత్యువులేనివాడు సర్వదృక్ = అన్ని వైపులా చూచువాడు సింహః = హింసను నశింపచేయువాడు సంధాతా = బాగుగా ధరించువాడు సంధిమాన్ = సుగ్రీవుడు, విభీషణుడు తో సంధి కుదుర్చుకొనడం వలన ఈ పేరు వచ్చింది అజః = పుట్టుకలేని వాడు దుర్మర్షణః = సహించుటకు శఖ్యము కానివాడు శాస్తా = జగత్తును శాసించువాడు విశ్రుతాత్మా = ప్రసిద్ధమైన స్వరూపము కలవాడు సురారిః = రాక్షసులను సంహరించువాడు 23. గురుర్గురు తమోధామ స్సత్యః సత్యపరాక్రమః నిమిషో నిమిష స్స్రగ్వీ వాచస్పతి రుదారధిః గురువుః = ఉపదేశము చేయువాడు గురుతమః = మిక్కిలు వ్యాప్తుడైనవాడు ధామః = తేజోరూపం కలవాడు సత్యః = సత్య, ధర్మములే రూపముగా కలిగినవాడు సత్యపరాక్రమః = సత్యమైన పరాక్రమము కలిగినవాడు నిమిషః = నిమి అను రాజునకు బలమును ఇచ్చినవాడు అనిమిషః = కనురెప్పపాటు కాలం కూడ భక్తులను వదలకుండా కాపాడువాడు స్రగ్వీ = స్రక్ – పూలదండ, అది కలవాడు స్రగ్వీ వాచస్పతిః = వేదములకు అధిపతి ఉదారధిః = దోషరహితమైన బుద్ధి కలవాడు 24. అగ్రణీ ర్ర్గామణిః శ్రీమాన్ న్యాయోనేతా సమీరణః సహస్రమూర్ధా విశ్వాత్మా సహస్రాక్ష స్సహస్రపాత్ అగ్రణీః = మార్గదర్శి గ్రామణీః = కర్మఫల ప్రదాత శ్రీమాన్ = లక్ష్మీ సమేతుడు న్యాయః = మిక్కిలి లాభము కలవాడు నేతా = ప్రాణులకు యోగ్యమైన ఫలములు ఇచ్చువాడు సమీరణః = లక్ష్మీదేవి చేత బాగుగా స్తుతింపబడువాడు సహస్రమూర్ధా = వెయ్యి తలలు కలవాడు విశ్వాత్మా = ప్రపంచమును నియమించువాడు సహస్రాక్షః = వెయ్యి కనులు కలవాడు సహస్రపాత్ = వెయ్యి పాదములు కలవాడు 25. ఆవర్తనోనివృతాత్మా సంవృత స్సంప్రమర్దనః అహస్సంవర్తకో వహ్ని రణిలో ధరణీ ధరః ఆవర్తనః = మేలైన నడవడిక కలవాడు నివృతాత్మా = ప్రళయము ఎవరిచేత నివృతి చేయబడునో అతను సంవృతః = గుణసంపూర్ణుడు సంప్రమర్దనః = రాక్షసులను మర్ధించువాడు అహస్సంవర్తకః = భక్తులను విడువనివాడు వహ్నిః = జగత్తును వహించువాడు అనిలః = ఇంకొకరి యందు తాను వినీలమగుట జరుగదు కనుక అతను అనిలుడు ధరణీధరః = భూమిని ధరించువాడు 26. సుప్రసాదః ప్రసన్నాత్మా విశ్వధృ గ్విశ్వభు గ్విభుః సత్కర్తా సత్కృతిః సాధుర్జహ్ను ర్నారాయణో నరహః సుప్రసాదః = ఉత్తమమైన సుఖము కలవాడు ప్రసన్నాత్మా = ప్రసన్నమైన మనస్సు కలవాడు విశ్వధృక్ = విశ్వమును ధరించువాడు విశ్వభుక్ = విశ్వమును అనుభవించువాడు విభుః = వివిధ రూపుడుగా వ్యాపించినవాడు సత్కర్తా = రాక్షశ నాశకుడు సత్కృతిః = ఉత్తమమైన లక్షనములు కల "కృతి" అను భార్య కలవాడు సాధుః = ఇతరుల కార్యములు సాదించువాడు జహ్ను: = అయోగ్యులను విడుచువాడు నారాయణః = నారమనగా మానవుల సమూహము, అవరిచే నమస్కరింపదగినవాడు నరః = నిర్వికారుడు 27. అసంఖ్యేయో ప్రమేయాత్మా విశిష్టః శిష్టకృ చ్చుచిః సిద్ధార్ధః సిద్ధసంకల్పః సిద్ధిధః సిద్ధిసాధనః అసంఖ్యేయః = లెక్కింపలేని గుణములు కలవాడు అప్రమేయాత్మా = కొలతకు అందని విశిష్టః = విశేషముగా శిష్టకృత్ = ఘటనాఘటనా సమర్ధుడు శుచిః = పరిశుద్దుడు సిద్ధార్ధః = ఈప్సితార్ధుడు సిద్ధిసంకల్పః = భక్తుల కోరికలను తీర్చువాడు సిద్ధిదః = యోగ్యులకు మోక్షమును ఇచ్చువాడు సిద్ధిసాధనః = మోక్షరూపమైన ఫలమును ఇచ్చువాడు 28. వృషాహి వృషబో విష్ణు ర్వృషపర్వా వృషోదరః వర్ధనో వర్ధమానశ్చ వివిక్తః శ్రుతిసాగరః వృషాహి = ధర్మముచేత వ్యాపించువాడు వృషభః = వర్షించువాడు విష్ణుః = సంసారరూప ప్రవాహము లేనివాడు వృషపర్వా = వృష – పుణ్యము, దనికి సాధనములైన అమావాశ్య మొదలగు పర్వములు కలవాడు వృషోదరః = వృషొద – గంగోదకము, రః – ఇచ్చువాడు వర్ధనః - అభివృద్ధి పరచువాడు వర్ధమానః = నిత్యము అభివృద్ధి చేందువాడు వివిక్తః = జగత్తు కంటే భిన్నుడు శ్రుతిసాగరః = సృతిసా + ఆగరః – వేదములను ఇచ్చినవాడు 29. సుభుజో దుర్ధరో వాగ్మీ మహేంద్రో వసుదో వసుః నైకరూపో బృహద్రూపః శిపివిష్టః ప్రకాశనః సుభుజః = మనిచి భుజము కలవాడు దుర్ధరః = ధరించుటకు అశక్యమైనవాడు వాగ్మీ = మహావక్త మహేంద్రః = గొప్పవాడైన ఇంద్రుడు వసుదః = ధనము వసుః = అన్నిచోట్ల నివసించువాడు నైకరూపః = అనేకరూపములు కలవాడు బృహద్రూపః = పెద్దరూపం కలవాడు శిపివిష్టః = కష్ఠములయందు అగ్నిరూపంలో అంతర్యామిగా ఉండువాడు ప్రకాశనః = భక్తులను ప్రకాశింప చేయువాడు 30. ఓజస్తేజో ద్యుతిధరః ప్రకాశాత్మా ప్రతాపనః బుద్ధః స్పష్టాక్షరో మంత్రశ్చంద్రాంశు ర్భాస్కరద్యుతిః ఓజస్తేజోద్యుతిధరః = పదావష్టంబనశక్తి, ప్రతాపము, ప్రకాశము కలవాడు ప్రకాశాత్మా = ప్రకాశస్వరూపము కలవాడు ప్రతాపనః = ఎక్కువగా వ్యాపించి ఉన్న నీటి సమూహమును ఆవిరి రూపమున తీసుకొనుపోవువాడు బుద్ధః = అభివృద్ధినందినవాడు స్పష్టాక్షరః = వేదప్రతిపాదకములైన అక్షరములు కలవాడు మంత్రః = మననము చేత రక్షించువాడు చంద్రాంశుః = చంద్రునకు తేజమును ఇచ్చువాడు భాస్కరద్యుతిః = సూర్యునికి కాంతిని ఇచ్చువాడు 31. అమృతాంశూద్భవో భానుః శశబిందు స్సురేశ్వరః ఔషధం జగతస్సేతుః సత్యధర్మ పరాక్రమః అమృతాం సూద్భవః = అమృతమువంతి చంద్రుడి యొక్క కిరణములనుండి ఉద్భవించినవాడు భానుః = ప్రకాశించువాడు శశబిందువుః = శశుడు = సుఖస్వరూపుడు, బిందుః = ఙ్ఞాని సురేశ్వరః = దేవతలకు ప్రభువు ఔషధం = తాపత్రయాఙ్ఞులకు అవ్షది వంటివాడు జగతస్సేతుః = సంసారసాగరమును దాటింపచేయువాడు సత్యధర్మపరాక్రమః = సత్య ధర్మములు ఆచరించుటలో పరాక్రమము కలిగినవాడు 32. భూత భవ్య భవన్నధః పవనః పావనోనలః కామః కామకృత్ కాంతః కామః కామప్రదః ప్రభుః భూతభవ్యభవన్నధః = భూతములచేత, సంసారులచేత, అఙ్ఞానులచేత ప్రార్ధింపబడువాడు పవనః = రాజపోషకుడు పావనః = పవిత్రము చేయువాడు అనలః = అనివార్యుడు కామహ = కోరికను చంపువాడు కామకృత్ = భక్తకామదుడు కాంతః = రాక్షసులకు దుఖదాయకుడు కామః = జనులచే కొరబడువాడు కామప్రదః = కోరికలను తీర్చువాడు ప్రభుః = ప్రకర్షముగా ఉండువాడు 33. యుగాదికృ ద్యుగావర్తో నైకమాయో మహాశనః అదృశ్యో వ్యక్తరూపశ్చ సహస్రజి దనంతజిత్ యుగాదికృత్ = యుగములను విభజించి చూపువాడు యుగావర్తః = యుగములను పునరావృతం చేయువాడు నైకమాయః = అనేకమైన కోరికలు కలవాడు మహాశనః = గొప్ప భోజనము కలవాడు ఆదృశ్యః = కనపడనివాడు అవ్యక్తరూపః = స్పష్టముగా లేని రూపం కలవాడు సహస్రజిత్ = వెయ్యి మంది రాక్షసులను గెలుచువాడు అనంతజిత్ = అనంతమైన వస్తువులను పొందువాడు 34. ఇష్టో విశిష్టః శిష్టేష్టః శిఖండీ నహుషో వృషః క్రోధహా క్రోధ కృత్కర్తా విశ్వభాహు ర్మహీధరః ఇష్టో = అందరికి ఇష్టమైనవాడు విశిష్టః = భక్త శాసకుడు శిష్టేష్టః = శిష్టులచేత పూజింపబడేవాడు శిఖండీ = బాల్యమునందు శిఖను ముడి వేసినవాడు నహుషః = రాక్షసులను బంధించువాడు వృషః = భక్తుల ఇష్టమును వర్షించువాడు క్రోధః = దయాస్వరూపుడు కావున క్రోధమును చంపువాడు క్రోధకృత్ = హింస నుండి దూరము చేయువాడు కర్తా = స్వతంత్రుడు విశ్వబాహుః = వాయువును సృష్టించినవాడు మహీధరః = భూమిని ధరించువాడు 35. అచ్యుతః ప్రధితః ప్రాణః ప్రాణవో వాసవానుజః అపాం నిధి రధిష్ఠాన మప్రమత్తః ప్రతిష్ఠితః అచ్యుతః = నాశము లేనివాడు ప్రధితః = ప్రసిద్ధుడు ప్రాణః = గొప్పవారిని తనలోకమునకు తీసుకొనిపోవువాడు ప్రాణదః = ప్రాణములను ఇచ్చువాడు వాసవానుజః = వాసవుని అనుజుడు – వామనుడు అపాం నిధిః = దేవతలకు ఆశ్రయం ఐనవాడు అధిష్ఠానం = జగన్మూలక కారకుడు అప్రమత్తః = నిత్య జాగురుకుడు ప్రతిష్ఠితః = ప్రతిష్ఠ కలవాడు 36. స్కందః స్కందధరో ధుర్యో వరదో వాయువాహనః వాసుదేవో బృహత్భాను రాదిదేవః పురందరః స్కందః = సంసార తాపత్రయమును శొషింపచేయువాడు స్కందధరః = కుమారస్వామిని ధరించినవాడు ధుర్యః = బరువును మోయువాడు వరదః = మోక్షరూపమైన వరమును ఇచ్చువాడు వాయువాహనః = వాయువును వాహనముగా కలవాడు వాసుదేవః = వసుదేవుని కుమారుడు బృహత్భానుః = సహస్ర కిరణములు కలవాడు ఆదిదేవః = అన్నింటికి కారణమైనవాడు పురందరః = శతృవును చీల్చువాడు 37. అశోక స్థారణః తారః శూరః శౌరి ర్జనేశ్వరః అనూకూల శతావర్తః పద్మీ పద్మ నిభేక్షణః అశోకః = శోకములేనివాడు తారణః = సూర్యునికి సంబంధించినవాడు తారః = తరింపచేయువాడు శూరః = సుఖమును పెంచువాడు శౌరిః = శూరుని వంశమునందు జనించినవాడు జనేశ్వరః = జనులకు ఈశుడు అనుకూలః = తీర్ధములందు, క్షేత్రములందు నివసించువాడు శతావర్తః = దుష్టులకు కష్టకారకుడు పద్మ = పద్మము కలవాడు పద్మ నిభేక్షణః = పద్మ సమానమైన కనులు కలవాడు |
| Posted: 07 Jul 2011 08:14 PM PDT 1. విశ్వం విష్ణుర్వషట్కారో భూతభవ్య భవత్ ప్రభుః భూతకృత్ భూతభృత్ భావో భూతాత్మా భూతభావనః విశ్వం = విశ్వ - విశ్వమును, వం - వర్తింపచేయువాడు / నడిపించువాడు వి+ష్ణుః = వి - విశేషముగా 3పాదములతో , ష్ణుః - వ్యాపించినవాడు. వషట్కారః = ఐష్వర్యము, వీర్యము, యశస్సు, శ్రీ, ఙ్ఞానము, వైరాగ్యము అనే 6 ఎవనివద్ద ఉన్నవో అతనే వషట్కారుడు. భూత + భవ్య + భవతాం + ప్రభుః = గడచిన, రానున్న, జరుగుచున్న కాలములకు ప్రభువు భూతకృత్ = భూతములకు (ప్రాణులకు) వచ్చు ఉపద్రవములను చ్చేదించువాడు. భూత + బృత్ = భూతములను (ప్రాణులను) భరించువాడు. భావః = ప్రపంచమును ఉత్పాదింపచేయువాడు. భూతాత్మా = భూ-భూమి యందు, త-వ్యాపించియున్న ఆత్మ / సర్వవ్యాపి భూత భావనః = భూమియందు వ్యాపించిన కాంతి కలవాడు మరియు రక్షకుడు. 2. పూతాత్మా పరమాత్మాచా ముక్తానాం పరమాగతిః అవ్యయః పురషః సాక్షీ క్షేత్రఙ్ఞో క్షరయేవచ పూతాత్మా = పూత - పవిత్రులైన వారియొక్క, ఆత్మ - మనస్సు ఎవరివద్ద ఉండునో అతడే. పరమాత్మా = పర - గొప్పదైన, మా - లక్ష్మీదేవి, ఆత్మా - కలవాడు, లక్ష్మీవంతుడు ముక్తానాం పరమాగతిః = ముక్తులకు ఉత్తమమైన గమ్యస్థానమైనవాడు. అవ్యయః = అవేః - సూర్యుని యొక్క , అయః - గమనము ఎవరివలనో అతను. పురుషః = పుర్ - అందరికంటే ముందు, షః - నడచువాడు, నాయకుడిగా అందరిని నడిపించువాడు. సాక్షీ = ప్రత్యక్షముగా చూచువాడు. క్షేత్రఙ్ఞః = క్షేత్రము - భగవంతుడు ఉండు ప్రదేశము., ఙ్ఞః - తెలుసుకొన్నవాడు. అక్షరః = క్షయము లేనివాడు. 3. యోగోయోగ విదాం నేతా ప్రధాన పురుషేశ్వరః నారసింహ వపుః శ్రీమాన్ కేశవః పురుషోత్తమః యోగః = యోగులచేత హృదయములందు ధ్యానింపబడువాడు యోగ +విదాం + నేతా = యోగమనగా సమాధి, దానిని పొందినవారు యోగవిదులు(భక్తులు), వారిని "మొక్షం" అను ఫలమునకు చేర్చువాడు. ప్రధాన పురుషేశ్వరః = ప్రధానమనగా ప్రకృతి, పురుషులనగా జీవులు, ఈ రెండింటికినీ ఈశ్వరుడైనవాడు. నారసింహవపుః = నరుని యొక్క, సింహము యొక్క రూపము కలవాడు. శ్రీమాన్ = లక్ష్మీదేవి కి ఆధారమైన వాడు / భర్త కేశవః = కేశి అనే రాక్షసుడిని చంపినవాడు. పురుషోత్తమః = పురుషులయందు ఉత్తముడు. 4. సర్వః శర్వః శివః స్థాణుః భూతాది ర్నిధి రవ్యః సంభవో భావనో భర్తా ప్రభవః ప్రభురీశ్వరః సర్వః = సర్వము వ్యాపించి ఉండటమువలన సర్వుడు శర్వః = దుష్టులను శిక్షించువాడు శివః = మంగళకరుడు స్థాణుః = అణురూపంలో జగత్వ్యాపకమై ఉన్నవాడు. భూతాది = భూతములకు కారణమైనవాడు. నిధిః = నిధి వంటివాడు అవ్యయః = సూర్యుని యందు నడచువాడు సంభవః = గ్రహనక్షత్రములను వాని వాని గతులయందు ప్రవర్తింపచేయువాడు. భావనః = భావ - అభిప్రాయము, నః - నడిపించువాడు, మనః ప్రేరకుడు భర్తా = పోషించువాడు ప్రభవః = జీవులను ఉద్ధరించువాడు ప్రభుః = ప్ర - సర్వకార్యములందు, భుః - సమర్ధుడైనవాడు ఈశ్వరః = శాసించు లక్షణము కలవాడు. 5. స్వయంభూ శ్శంభు రాదిత్యః పుష్కరాక్షో మహాస్వనః అనాది నిధనో ధాతా విధాతా ధాతు రుత్తమః స్వయంభూ = స్వయముగా అవతరించినవాడు శంభుః = శం - ముఖమును, భుః - భావింపచేయువాడు ఆదిత్యః = సూర్యుడు పుష్కరాక్షో = కమలము వంటి కనులు కలవాడు మహాస్వనః = ఘంభీరమైన కంఠధ్వని కలవాడు. అనాది నిధనః = ఆది - ఆదియును, నిధనః = మరణము లేనివాడు ధాతా = ధారణము చేయువాడు విధాతా = వి - గరుడుడు, ధాతా = ఎవరికి వాహనమో అతను ధాతురుత్తమః = ధాతుః - బ్రహ్మ కంటే, ఉత్తమః - ఉత్తమమైనవాడు 6. అప్రమేయో హృషీకేశః పద్మనాభో మరః ప్రభొః విశ్వకర్మా మనుస్త్వష్టా స్థవిష్ఠః స్థవిరో ధ్రువః అప్రమేయః = అన్ని అనికాని, ఇటువంటి గుణములు అని కాని కొలిచి చెప్పుటకు వీలులేని గుణములు కలవాడు హృషీకేశః = తాను ఆనందభరితుడగుచూ, లక్ష్మీ, బ్రహ్మ, రుద్రులకు నియామకుడైనవాడు పద్మనాభః = పద్మమును నాభి యందు కలవాడు అమరప్రభుః = అమరుడైన మహాత్ముడు విశ్వకర్మా = ఎవరివలన విశ్వము కర్మకలదిగా అగుచున్నదో మనుః = ఙ్ఞానమే రూపముగా కలవాడు త్వష్టా = తేజస్వరూపుడు స్థవిస్ఠః = అన్నింటికంటే పెద్దవాడు స్థవిరః = వృద్ధుడు దృవః = స్థిరమైనవాడు 7. అగ్రాహ్యః శాశ్వతః కృష్ణో లోహితాక్షః ప్రతర్దనః ప్రభూతః త్రిక కుబ్ధామ పవిత్రం మంగళం పరం అగ్రా హ్యః = పూర్తిగా తెలుసుకొన వీలులేనివాడు శాశ్వతః = ఎప్పుడూ ఒకేరూపం కలవాడు కృష్ణః = అదుపులో పెట్టుట మొదలగు పనులచేత సకలలోకమును తనవైపు త్రిప్పువాడు లోహితాక్షః = ఎర్రనైన కన్నులు కలవాడు ప్రతర్దనః = శతృవులను శిక్షించువాడు ప్రభూతః = ఊతః - గుణములచే వ్యాపించినవాడు, ప్రభు - సామర్ధ్యము కలిగినవాడు త్రిక కుబ్ధామ = త్రిక - మూడు, కకుబ్ - దిక్కులు, ధామ - ఇల్లు గా కలవాడు పవిత్రం = పవి - వజ్రాయుధం, త్రం - రక్షించువాడు మంగళం = మంగళస్వరూపుడు పరం = అన్ని ప్రానులకంటే ఉత్తమమైనవాడు 8. ఈశానః ప్రాణదః ప్రాణో జేష్ఠః శ్రేష్ఠః ప్రజాపతిః హిరణ్యగర్భో భూగర్భః మాధవో మధుసూధనః ఈశానః = లక్ష్మీదేవి కి సుఖము కలిగించువాడు ప్రాణదః = ప్రాణములు ఇచ్చువాడు ప్రాణః = ప్రకృష్టమైన చేష్ట కలవాడు జేష్టః = గుణములచేతను, కాలముచేతను వృద్ధుడు శ్రేష్టః = ప్రశస్తమైన వారిలో ప్రధముడు ప్రజాపతిః = ప్రజలకు అధిపతి హిరణ్యగర్భః = బ్రహ్మాండమును గర్భమునందు కలవాడు భూగర్భః = భూమిని గర్భమునందు కలవాడు మాధవః = మధువు యొక్క వంశానికి చెందినవాడు మధుసూదనః = మధువు అను రాక్షసుడిని సంహరించినవాడు 9. ఈశ్వరో విక్రమీ ధన్వీ మేధావీ విక్రమః క్రమః అనుత్తమో దురాధర్షః కృతఙ్ఞః కృతిరాత్మవాన్ ఈశ్వరః = ఈశ - ఈశ్వరుడు, బ్రహ్మ కంటే, వరః - శ్రేష్టుడు విక్రమీ = విక్రమము కలవాడు ధన్వీ = ధనువు కలవాడు మేధావీ = తెలివి కలవాడు విక్రమః = క్రము అంటే అడుగు వేయుత, విక్రమ అంటే పాద విక్షేపణం కలవాడు, వామనుడు క్రమః = పదదేవత అను పేరు కలవాడు అనుత్తమా = తనకంటే ఉత్తముడు లేనివాడు దురాదర్షః = బయపెట్టుటకు వీలులేనివాడు కృతఙ్ఞః = తనకు చేయబడు ఆరాధనలను తెలుసుకొను వాడు కృతిః = ప్రయత్నరూపం కలిగి ఉండుట ఆత్మవాన్ = నిత్యమూ ఆత్మ కలవాడు 10. సురేశః శరణం శర్మ విశ్వరేతా ప్రజాభవః అహస్సం వత్సరో వ్యాలః ప్రత్యయః సర్వదర్శనః సురేశః = సుర అంటే మంచి ప్రకాశం కలవారు సురులు, వారికి ఈశుడు సురేశుడు శరణం = ఆస్రయం ఇచ్చువాడు శర్మ = అశుభమును నశింపచేయువాడు విశ్వరేతా = జగమునకు కారణభూతుడు ప్రజాభవః = భగవత్భక్తులకు జన్మ లేకుండా చేయువాడు అహః = మృత్యుంజయుడు సంవత్సరః = ప్రతీ ప్రాణి హృదయమునందు అంతర్యామిగా నివసించువాడు వ్యాలః = సతృవులను నివారించు సామర్ధ్యము కలవాడు ప్రత్యయః = ఙ్ఞాన స్వరూపుడు సర్వదర్శనః = అన్ని విషయములను చూచినవాడు 11. అజః సర్వేశ్వరః సిద్ధః సిద్ధి స్సర్వాది రచ్యుతః వృషాకపి రమేయాత్మా సర్వయోగ వినిస్మృతః అజః = జ - పుట్టుక, అ - లేనివాడు సర్వేశ్వరః = అందరికి ఈశుడు సిద్ధః = భక్త రక్షణకు సంసిద్దుడైనవాడు సిద్దిః = నిరతిశయమైన రూపం కలిగినవాడు సర్వాది = అన్నింటికీ కారణమగు వాడు అచ్యుతః = నాశము లేనివాడు వృషాకపిః = ధర్మము చేత దుఖమును దూరము చేయువాడు అమేయాత్మా = పూర్తిగా తెలుసుకొనుట సర్వయోగ = అన్ని యోగములు యెవరినుండి వినిస్మృతః = ఆరంభమైనవో 12. వసుర్వసుమనాః సత్యః సమాత్మా సమ్మితః సమః అమోఘః పుండరీకాక్షో వృషకర్మా వృషాకృతిః వసుః = అంతటా నివసించువాడు వసుమనాః = భక్తులు సంపర్పించు ధన, జల, ద్రవ్యములందు మనసు కలవాడు సత్యః = సత్భావమును సమాత్మా = లక్ష్మి యందు ఆత్మ కలవాడు, లక్ష్మీపతి సమ్మితః = బాగుగా కొలవబడినవాడు సమః = అన్ని రూపములయందు సమత్వము కలిగినవాడు అమోఘః = జగత్తును సృష్టించడంలో సఫలుడు పుండరీకాక్షః = పుండరీకము - పద్మము, అక్ష - కన్నులు వృషకర్మా = ఎద్దులకు ముకుతాడు కట్టుట మొదలగు పనులు [ నాగ్నజితి అను యువతిని వివాహమాడుటకై ఒకేసారి 7 ఎద్దులను లొంగతీసుకోవాల్సి వచినపుడు వాటినన్నింటికి ముకుతాడు వేసి ఆటకట్టించాడు. అలా వృషకర్ముడైనాడు ] వృషాకృతిః = ఎద్దు ఆకృతి కలవాడు. 13. రుద్రో బహుశిరా బభ్రుః విశ్వయోనిః శుచిశ్రవాః అమృతః శాశ్వతః స్థాణుః వరారోహో మహాతపాః రుద్రః = భేరి మొదలగు వాద్యములకు శబ్దములనిచ్చువాడు బహుశిరా = అధికమైన శిరస్సులు కలవాడు బభ్రుః = జగత్తును భరించువాడు విశ్వయోనిః = జగత్తే స్థానముగా కలవాడు శుచిశ్రవాః = వినదగిన వానిని వినువాడు అమృతః = అపరిమితమైన శాస్త్రము కలవాడు శాశ్వతః = నిత్యుడు స్థాణుః = అణువణువునా వ్యాపించి ఉన్నవాడు వరారోహా = వర - గొప్ప, అరాణి - దోషములు కలవారు, హః - చంపువాడు మహాతపాః = గొప్పదైన ఙ్ఞానము కలవాడు. 14. సర్వగః సర్వవిద్భానుః విష్వక్సేనో జనార్ధనః వేదో వేద విదవ్యంగో వేదాంగో వేద విత్కవిః సర్వగః = అన్ని విషయములు తెల్సినవాడు సర్వవిద్ = సర్వమును పొందువాడు భానుః = ప్రకాశించువాడు విష్వక్సేనః = అన్ని దిక్కులకు సేనలను పంపువాడు జనార్ధనః = జన - సముద్రంలో ఉండు ఒకజాతి రాక్షసులను సంహరించువాడు వేదః = తెలియచేయువాడు వేదవిత్ = వేదమును తెలుసుకొనినవాడు అవ్యంగః = వి-గరుత్మంతుడు, అవి - గరుడునకు శతృవైన ఆదిశేషుడు, అంగః - అతనిమీద శరీరము కలవాడు. ఆదిశేషుడు వేదాంగః = వేదాభిమానముగల దేవుళ్ళని అంగముగా కలవాడు వేదవిత్ = వేదములను మత్సరూపమున బ్రహ్మదేవుడికి అందించినవాడు కవిః = పొగడ దగినవాడు. 15. లోకధ్యక్షః సురాధ్య క్షో ధర్మాధ్యక్షః కృతాకృతః చతురాత్మా చతుర్వ్యుహ శ్చతుర్ర్దంష్ట్ర శ్చతుర్భుజః లోకధ్యక్షః = లోకములకు అధిపతి సురాధ్యక్షః = సురులకు అధిపతి ధర్మాధ్యక్షః = ధర్మమునకు అధిపతి కృతాకృతః = కర్మ బంధము లేని ప్రదేశము ఎవని చేత సృష్టించబడునో అతను చతురాత్మా = నేర్పుతో తిరుగువాడు చతుర్వ్యుహః = వాసుదేవాది 4 సంఖ్యగల ఆత్మలు కలవాడు చతుర్దంష్ట్రః = 4 కోరలు కలవాడు చతుర్భుజః = 4 భుజములు కలవాడు 16. భ్రాజిష్ణుర్ భోజనం భోక్తా సహిష్ణు ర్జగదాదిజః అనఘో విజయో జేతా విశ్వయోనిః పునర్వసుః భ్రాజిష్ణుర్ = దీప్తిమంతుడు భోజనం = అందరికి ఆధారభూతుడైనవాడు భోక్తా = సమస్త పదార్ధములను భుజించువాడు సహిష్ణుః = భక్తుల యొక్క అపరాధములు సహించువాడు జగదాదిజః = జగమునకు మూలమైన చతుర్ముఖుడు ఎవని యందు పుట్టెనో అతను అనఘః = పాపరహితుడు విజయః = జయము కలవాడు జేతః = జయమే శీలముగా కలవాడు విశ్వయోనిః = ప్రపంచమునకు కారణభూతుడు పునర్వశూః = మాటిమాటికి ద్రవ్యము ఎవరివలన వచ్చునో అతను 17. ఉపేంద్రో వామనః ప్రాంశు రమోఘః సుచిరూర్జితః అతీంద్రః సంగ్రహః సర్గో ధృతాత్మా నియమో యమః ఉపేంద్రః = ఇంద్రుని తమ్ముడు వామనః = శతృనాశనం చేయువాడు ప్రాంశుః = త్రివిక్రమ రూపంతో మిక్కిలి ఎత్తైనవాడు అమోఘః = అమోఘమగు వాక్కు కలవాడు శుచిః = శుద్ధమైనవాడు ఊర్జితః = సారవంతమైన అన్నం కలవాడు అతీంద్రః = ఇంద్రుడిని అతిక్రమించినవాడు సంగ్రహః = భక్తులను సంగ్రహించినవాడు సర్గః = సృష్టి చేయువాడు ధ్రుతాత్మా = ధైర్యమైన మనస్సు కలవాడు నియమః = నియంత్రణలోకి తెచ్చుకొనువాడు యమః = నియమించువాడు 18. వేద్యో వైద్య సదా యోగి వీరహా మాధవో మధూః అతీంద్రియో మహామాయో మహోత్సాహో మహాబలః వేద్యః = తెలుసుకొనుదగినవాడు వైధ్యః = భవసాగరములను తొలగించువాడు సదాయోగి = కపిలాది రూపములతో ఎల్లపుడూ యోగాభ్యాసము చేయువాడు వీరహ = వీ - విగతుడు, ఈర - వాయువు, హ - హరించువాడు మాధవః = లక్ష్మిని కంపింప చేయువాడు మధుః = సుఖరూపం కలిగినవాడు అతీంద్రియః = ఇంద్రియములకు అతీతుడు మహామాయో = లక్ష్మిని ప్రసాదించువాడు మహోత్సాహః = జగత్తును సృష్టించుట మొదలగు వాని యందు ఉత్సాహము కలవాడు మహాబలః = మహా బలశాలి |
| శ్రీవిష్ణుసహస్రనామము యొక్క అర్ధము Posted: 08 Jul 2011 05:32 AM PDT నేను చాలారోజులనుండి , తెలుగులో శ్రీవిష్ణుసహస్రనామము యొక్క అర్ధము కోసం వెతికాను. దేవుడి దయవల్ల నేను తెలుసుకోవాలి అనే విషయం ఈరోజుకి నాకు అందవచ్చింది. అది మీ అందరితో కూడా పంచుకుంటున్నాను. ఎక్కడైన పొరపాటున పదదోషం ఉంటే చెప్పండి... |
| You are subscribed to email updates from Gurukrupa To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
| Google Inc., 20 West Kinzie, Chicago IL USA 60610 | |
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి